تاریخچه حسابداری

قدمت حسابداری هزاران سال است و می‌توان آن را به تمدن‌های باستان کره خاکی نسبت داد. دانشمندان، توسعه اولیه حسابداری را به بین‌النهرین باستان نسبت میدهند و بر این باورند که پیدایش حسابداری ارتباط تنگاتنگی با ابداع نوشتن، شمارش و پول دارد.

خوارزمی، ریاضیدان و ستاره شناس ایرانی در 840 میلادی معروف روش های نگرش، شمارش دهی اعداد و مفهوم صفر را توضیح داد. بعد ها در سال 1494 هجری قمری لوکا پاچیولی (Luca Pacioli)‏ در اروپا پایه های حسابداری دو طرفه را بنا کرد، به همین دلیل، وی را پدر حسابداری جهان می‌نامند. روشی که او منتشر کرده‌است متشکل از اکثر چرخه‌های حسابداری است که امروزه ما از آن‌ها اطلاع داریم. او شیوه استفاده از دفاتر را توضیح می‌دهد و به حسابدار توصیه می‌کند که قبل از برابر شدن ستون بدهکار وبستانکار در شب به خواب نرود. دفاتر او حساب‌های جهت دارایی‌ها، بدهی‌ها، سرمایه، درآمدها و هزینه‌ها را شامل می‌شد. این حساب‌ها به صورت طبقه‌بندی شده در صورتهای مالی مانند تراز نامه (balance sheet) و صورت سود و زیان (income statement) مشخص می‌شوند. او بستن حساب‌ها را در پایان سال مالی ابداع کرد و تراز آزمایشی را جهت درستی دفاتر حسابداری پیشنهاد داد.

از گذشته تاکنون به دلیل افزایش شاخه های حسابداری، روش و شیوه های جدیدی تری بوجود آمده که تمامی آنها همچنان بر پایه ی سیستم دوطرفه یا دوبل بنا شده است.

اهداف حسابداری

برای استفاده از حسابداری در سازمان اهدافی وجود دارد که به مهمترین آنها اشاره میکنیم:

1. اطلاع از وضعیت مالی سازمان
2. داشتن اطلاعات به روز و لحظه ای
3. برنامه ریزی سیاست های آینده
4. تفسیر استاندارد اطلاعات مالی
5. کنترل و بهبود عملکرد
6. سازماندهی بهینه کسب و کار
7. کمک کردن به انگیزه کارمندان
8. ارزیابی دقیق کارایی و اثربخشی سیاست ها
9. همکاری و نظارت به کل جامعه توسط دولت

رشته حسابداری چیست؟

یکی از پرتکرارترین سوالاتی که داشن آموزان در هنگام انتخاب رشته میپرسند این است که رشته حسابداری چیست؟ چرا باید این رشته را انتخاب کنم؟ کدام دانشگاه رشته حسابداری دارد؟ بازار کار حسابدار در کشور چگونه است؟ بازار کار حسابدار در خارج از کشور چکونه است؟ ساعت کاری حسابدار چگونه است؟ یک حسابدار چه وظایفی دارد؟ و در نهایت حقوق یک حسابدار در ایران و خارج از کشور چقدر است؟

در پاسخ به سوال رشته حسابداری چیست باید گفت که حسابداری یکی از رشته‌های پرطرفدار در ایران و جهان است که در دنیای امروز نیاز هر سازمان و کسب و کاری است. به جرعت میتوان گفت رشته حسابداری یکی از پرکاربردترین و پردرخواست ترین مشاغل مورد نیاز در تمامی کسب و کار کوچک و بزرگ است و در تمامی شهرهای کشور بازار کار دارد. رشته حسابداری برای مدیریت و نظم بخشیدن به اطلاعات جمع‌آوری شده، تهیه گزارش‌های مالی، آنالیز و تجزیه و تحلیل گزازش‌ها، ارزیابی دارایی ها و بدهی‌ها و به طور کلی برای رسیدگی به جریان‌های مالی و نقدی پایه‌ریزی شده است. همچنین انجام کلیه امور مالیاتی شرکت‌ها، سازمان‌ها و مشاغل نیز جزو مهارت‌های اصلی رشته حسابداری محسوب می شود.

در ابتدا برای پاسخ به این سوال می‌خواهیم شرایط ورود به رشته حسابداری هنرستان را بیان کنیم. اولین شرط داشتن کارنامه قبولی در پایه نهم است، شروط دیگر نیز در فرم هدایت تحصیلی نوشته شده است. برای دریافت دیپلم حسابداری از هنرستان می بایست نمرات لازم را کسب نمود، این نمرات مربوط به سه سال اول دوره متوسطه است. حداقل نمرات برای ورود به این رشته برای درس ریاضی برابر ۱۰، کار و فناوری برابر ۱۲ و فرهنگ و هنر برابر ۱۲ می‌باشد.

مقاطع تحصیلی رشته حسابداری چیست؟

همانگونه که قبلا به آن اشاره شد رشته حسابداری یکی از پرطرفدارترین و پرکاربردترین رشته های تحصیلی است و علت آن نیز بازار کار بسیار پر رونق این رشته است. به همین دلیل رشته حسابداری از مقطع دیپلم تا مقطع دکترا تدریس میشود. همچنین آموزشگاه های زیادی حسابداری را بصورت تئوری و عملی به دانش پذیران آموزش میدهند. در زیر مقاطع تحصیلی رشته حسابداری آورده شده است:

1- آموزشگاه حسابداری

2- مقطع دیپلم (هنرستان)

3- مقطع فوق دیپلم

4- مقطع کارشناسی (لیسانس)

5- مقطع کارسناسی ارشد (فوق لیسانس)

6- مقطع دکترا (PHD)

رشته حسابداری مناسب چه کسانی است؟

به‌طورکلی رشته حسابداری با محاسبه و ریاضی زیاد سروکار دارد. بنابراین اگر به درس ریاضی علاقه ندارید، بهتر است از ادامه تحصیل در رشته حسابداری منصرف شوید! مورد دیگر این که حسابدار باید ساعت زیادی را پشت میز بنشیند و در تمام این زمان احتمالا درگیری‌های ذهنی زیادی خواهد داشت.

یک حسابدار حتی در زمان تعطیلات نیز نمی‌تواند از امور مالی و حسابداری شرکتش دور شود. پس اگر می‌خواهید وارد این رشته شوید، باید تحمل زیادی داشته باشید و به این کار علاقه‌مند باشید. در این صورت همه چیز برایتان شیرین می‌شود.

بهتر است یک حسابدار ویژگی‌های مختلفی را داشته باشد تا بیشتر در کارش موفق شود. اولین و مهمترین ویژگی حسابدار امانت داری و دومین ویژگی آن وقت شناسی است. هچنین حسابدار می بایست به کسب دانش و بروز شدن اطلاعات حسابداری و قوانین مالیاتی علاقه داشته باشد. روحیه درستکاری و اعتماد به‌ نفس خوبی داشته باشد. متمرکز، دقیق و با پشتکار باشد و همچنین از ذهنیتی منطقی و منظم برخوردار باشد.

رشته حسابداری برای هر دو جنسیت آقا و خانم مناسب است و هر دو میتوانند در رشته حسابداری و یا گرایشهای آن تحصیل و در بازار کار فعالیت نمایند.

رشته حسابداری چه گرایشهایی دارد؟

رشته حسابداری در هنرستان گرایش خاصی ندارد ولی در دانشگاه گرایشهای زیادی به آن اضافه میشود، هرچه مقطع تحصیلی بالاتر برود گرایشهای رشته حسابداری بیشتر میشود. در ادامه گرایشهای رشته حسابداری آورده شده است:

1- حسابداری مالی

رشته حسابداری مالی (Financial Accounting) یکی از رشته‌های دانشگاهی است. در رشته حسابداری مالی، تحلیل، نگارش و تنظیم صورت‌های مالی بصورت دستی و ثبت در نرم افزار حسابداری مالی می‌باشد. حسابداری مالی گزارش‌ها و داده‌هایی را برای نیازهای مختلف برون‌سازمانی و درون‌سازمانی ارائه می‌کند. این اسناد به شرکت‌ها کمک می‌کند تا برای گردش‌های مالی، سیاست های توسعه و سرمایه‌گذاری تصمیم‌گیری مناسبتری داشته باشند. به‌طورکلی تمام اطلاعاتی که در قالب تهیه صورت‌های مالی و ثبت دفاتر وجود دارد، زیرشاخه حسابداری مالی می‌باشد.

2- حسابداری صنعتی

رشته حسابداری صنعتی (Industrial Accounting) یکی از گرایش‌های حسابداری است و در دانشگاه در مقاطع کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکترا تدریس میشود. رشته حسابداری صنعتی در بازار کار طرفداران بسیاری دارد و از اینرو آینده شغلی خوبی برای این رشته متصور است. تحلیل، محاسبه، تخمین و برآورد بهای تمام شده و بهای فروش و عوامل بخش تولید، هدف اصلی حسابداری صنعتی است.

3- حسابداری دولتی

رشته حسابداری دولتی (overnmental Accounting) وظیفه کنترل هزینه های دولتی را بر عهده دارد. در این رشته حسابداران آموزش میبینند هزینه‌ها را در سطوح مختلف اقتصادی دولتی تحلیل، بررسی، تفکیک و مدیریت نمایند. در حسابداری دولتی می‌توان به پیش‌بینی و کنترل میزان هزینه و درآمد دولت‌ها پرداخت. در نتیجه این رشته مشاوران و متخصصانی را برای کنترل و مدیریت مخارج دولتی تربیت می‌کند.

4- حسابداری مالیاتی

رشته حسابداری مالیاتی (Tax Accounting) یکی دیگر از گرایش‌های رشته حسابداری به‌حساب می‌آید که وظیفه آن انجام کلیه امور مالیاتی مانند تنظیم اظهارنامه مالیاتی است. از وظایف دیگر شاخه حسابداری مالیاتی می‌توان به محاسبه میزان مالیات‌ بردرآمد بر اساس آخرین قوانین مالیاتی کشور اشاره کرد. اگر در رشته حسابداری مالیاتی فعالیت مینمایید یکی از مهمترین وظایف شما این است که به شرکت کمک کنید تا پرداخت مالیات را به حداقل برسانید. باید توجه داشت که بی توجهی به قوانین مالیاتی و تنظیم گزارشاتی که بر مبنای اصول مالیاتی نیستند، افزایش مالیات و جرایم مالیاتی را برای صاحبان کسب و کار به همراه دارد.

5- حسابداری حسابرسی

رشته حسابداری حسابرسی (Audit accounting) یکی از گرایش‌های رشته حسابداری است که بر دو نوع داخلی و خارجی تقسیم میشود. حسابرسان داخلی جزو حسابداران شرکت هستند و حسابرسان خارجی به‌صورت مستقل فعالیت می‌کنند. به این صورت که مؤسسات حسابرسی، حسابرسانی را برای انجام امور حسابرسی به شرکت‌ها و سازمانهای مختلف می‌فرستند. ارزیابی صورت‌های مالی شرکت، وظیفه شاخه حسابرسی است. در نهایت نیز باید حسابرسان مطابقت گزارش‌های مالی با قوانین حسابرسی و مالیاتی را تایید یا رد نموده و گزارش آن را به مدیر شرکت تحویل نمایند. حسابرسان داخلی هم مواردی همچون اجرای سیاست‌های مدیریت در شرکت و هم سو بودن فعالیت کارکنان با اهداف تجاری شرکت را بررسی و به مدیران شرکت گزارش مینمایند.

6- حسابداری بانکی

رشته حسابداری بانکی (Bank accounting) یکی دیگر از گرایشهای رشته حسابداری است که طرفداران زیادی به خصوص در ایران دارد. این رشته به سبب مزایای بی شماری که در بازار کار دارد باعث شده طرفداران زیادی به سوی آن جذب شوند. همچنین لازم به ذکر است که بازار کار این رشته نه تنها به عنوان کارشناس حسابداری در بانک ها و موسسات مالی، بلکه در شرکتهای بزرگ و هلدینگ های مختلف نیز وجود دارد.